C60 staat voor een koolstofmolecuul in de vorm van een voetbal met 60 hoeken of beter gezegd met 60 atomen... Het is harder dan diamant onder druk, maar is zacht en glad zonder druk en toch zeer stabiel. Koolstof is de substantie van het leven, en het C60-molecuul is een zeer speciale vorm daarvan. In de natuur wordt het gevonden in gesteente, vooral in de Shungite-stenen, die voornamelijk in Rusland voorkomen. Eeuwenlang hebben wetenschappers en artsen zich verbaasd over de mysterieuze helende effecten van veel ziekten door te baden in meren of het water te drinken dat Shungite-stenen bevat.
Op basis van berekeningen voorspelde de Japanse wetenschapper Eiji Osawa in 1970 aanvankelijk het bestaan van C60. Maar pas in 1985 slaagden drie onderzoekers Richard E. Smalley, Robert F. Curl jr. en Harold W. Kroto erin om een kleine hoeveelheid C60-fullerenen te produceren. Hiervoor ontvingen ze de Nobelprijs voor de Scheikunde in 1996. In 1990 slaagden de twee onderzoekers Kratschmer en Huffmann erin om C60-fullerenen in grotere hoeveelheden te produceren.
Het C60-molecuul werd vernoemd naar de architect Buckminster Fuller als erkenning voor zijn werk bij het bouwen van geodetische koepels die ze zo sterk lijken op. In 2010 slaagde een Canadese onderzoeksgroep onder leiding van Jan Cami van de Universiteit van Western Ontario erin om grote hoeveelheden C60-fullerenen te detecteren in het infraroodspectrum van een planetaire nevel met behulp van beelden van de NASA Spitzer-infraroodtelescoop. Dit wordt beschouwd als een grote sensatie en er zijn speculaties over C60 tot aan "het zaad van het leven" omdat stoffen zoals waterstof een beschermde ruimte vinden in de kooiachtige structuur van de C60-moleculen en daardoor bijna onvernietigbaar worden wanneer ze de atmosfeer van de aarde binnendringen.
De mogelijke toepassingen zijn zo divers dat we er nog een blogpost over zullen schrijven. In de geneeskunde, biologie, chemie, natuurkunde en uiteindelijk als halfgeleiders tot nieuwe quantumcomputers lijkt er veel mogelijk te zijn met deze unieke fullerenen.
